Melisa to szeroko znana między innymi w medycynie i ziołolecznictwie roślina. Jest na tyle popularna, że w zasobach internetowych możemy odnaleźć sporo informacji na temat jej pochodzenia, wyglądu i dobroczynnych właściwości.
Jakie wyróżniamy rodzaje melisy?
Najbardziej znanym przedstawicielem rodzaju jest Melisa lekarska (łac. Melissa officinalis). Zasięgiem naturalnego występowania obejmuje obszar: śródziemnomorski, Afryki Północnej (Maroko, Tunezja, Madera, Wyspy Kanaryjskie), Europy Południowej oraz Azji Zachodniej i Środkowej (Kaukaz, Pakistan).
Oprócz niej oznaczono jeszcze trzy inne gatunki : Melissa axillaris , Melissa flava oraz Melissa yunnanensis .
Melissa axillaris rośnie dziko w Indiach i Chinach oraz na Sumatrze i Jawie Środkowej, Melissa flava występuje w rejonach wysokogórskich Chin, Indii i Nepalu,Melissa yunnanensis w Tybecie.
Właściwości melisy
Dobroczynne właściwości melisy zostały dostrzeżone i są wykorzystywane w medycynie od najdawniejszych czasów. Jest jedną z lepiej poznanych i opisanych roślin. Zapisy dotyczące jej stosowania sięgają ponad 2000 lat. Pierwsze wpisy można znaleźć już w Historii Plantarum (Theophrastus’s Enquiry into Plants ) księdze, która została spisana pomiędzy ok. 350 p.n.e. a ok. 287 rokiem p.n.e., przez Teofrasta z Eresos i jest uznawana za jedną z najważniejszych książek historii naturalnej napisanych w starożytności, oraz w De Materia Medica 5-tomowym dziele Pedaniusa Dioskurydesa uznawanym za księgę o ziołach w czasach starożytnych i pierwszą z tych służących wzorem późniejszym farmakopeom.
Lecznicze właściwości melisy w I wieku n.e. opisał Dioskurydes – mędrzec uważany za ojca farmakologii, a w średniowieczu słynny szwajcarski medyk Paracelsus.
Współcześnie przeprowadzane badania farmakologiczne potwierdziły wiele tradycyjnych zastosowań melisy – jej skład chemiczny ma wyraźne przełożenie na działanie prozdrowotne.
Nowoczesne badania nad Melissa officinalis wykazały, że ma kilka biologicznych właściwości m.in. hipoglikemiczne, przeciwutleniające, hipolipidemiczne, przeciwnowotworowe, przeciwdepresyjne, przeciwbakteryjne, przeciwlękowe, przeciwzapalne, antynocyceptywne oraz właściwości spazmolityczne.
Ekstrakty wodne i alkoholowe melisy lekarskiej zawierają głównie polifenole, wśród których najwyższą zawartość wykazuje kwas rozmarynowy. Poza tym oznaczono w nich triterpeny ( min. oleanan i jego pochodne) kwas ursolowy oraz garbniki, a także proantocyjanidyny, γ-tokoferol i kwas askorbowy.
Wyciąg z melisy lekarskiej wykazuje również obecność alkaloidów i kuamryn, związków fenolowych takich jak: kwas kaftarowy gentyzynowy, chlorogenowy, p-kumarowy, synapionowy i felurowy.
Melisa – działanie
Melisa to naturalne zioło, które od wieków jest używane ze względu na swoje właściwości lecznicze. Jest również znany jako Melissa Officinalis i można go znaleźć w wielu krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Europie. Melisa to aromatyczne zioło o cytrusowym zapachu i smaku.
Melisa jest stosowana do łagodzenia objawów lęku i depresji, a także do wspomagania snu. Może również pomóc złagodzić bóle głowy i gardła. Właściwości lecznicze melisy wynikają z zawartości terpenów, takich jak limonen, cytronellal, cytral, geraniol, linalol i kwas rozmarynowy. Melisa jest również środkiem ściągającym i wspomagającym trawienie i może pomóc w stymulacji układu nerwowego.
Melisa jest stosowana w różnych stanach, w tym w stanach lękowych i bezsenności, ale najczęstszym zastosowaniem tego środka jest to, że melisa jest tradycyjnie stosowana w europejskim ziołolecznictwie jako łagodny środek uspokajający. Melisa działa również kojąco na żołądek, łagodzi ból i łagodzi stany zapalne.
Melisa w ciąży
Melisa od lat była używana w leczeniu lęku, stresu i bezsenności. Jest również stosowany w celu zmniejszenia skurczów mięśni i bólu.
Melisę mogą przyjmować kobiety w ciąży w postaci herbaty lub kapsułek. Ten ziołowy lek może być spożywany w czasie ciąży bez ryzyka dla dziecka, ponieważ nie ma żadnych znanych skutków ubocznych dla płodu. Melisa jest bezpieczna zarówno dla mamy, jak i dziecka.
Oto niektóre z korzyści płynących z przyjmowania melisy podczas ciąży:
-Zmniejsza niepokój
– Łagodzi stres
-Poprawia sen
Melisa na żołądek
Melisa jest naturalnym środkiem stosowanym od wieków w leczeniu bólu żołądka. Jest powszechnie stosowany w celu złagodzenia objawów niestrawności, nudności lub wymiotów.
Melisa może być przyjmowana w postaci herbaty, nalewki lub poprzez zastosowanie miejscowe. Można ją nakładać bezpośrednio na brzuch w celu złagodzenia bólu, a także przyjmować wewnętrznie w celu złagodzenia nudności i wymiotów.
Ponieważ melisa jest ziołem, nie ma żadnych niepożądanych skutków ubocznych, gdy jest przyjmowana zgodnie z zaleceniami lekarza lub zielarza.
Melisa na nerwicę
Melisa jest rośliną tradycyjnie używaną do łagodzenia stresu i niepokoju. Działa również jako naturalny środek uspokajający, który może pomóc w bezsenności.
Melisa ma zdolność niwelowania skutków nerwicy i sprawia, że czujesz się spokojny i zrelaksowany. Melisa jest również naturalnym antydepresantem, który pomaga przy wahaniach nastroju.
Melisa przed snem
Melisa to roślina działająca uspokajająco na umysł. Znany jest również ze zdolności do wywoływania snu, co zostało potwierdzone w wielu badaniach.
Jedno z badań wykazało, że ludzie, którzy pili herbatę z melisy przed snem, mieli mniej przebudzeń w nocy i ogólnie mieli lepszą jakość snu w porównaniu do tych, którzy pili kolejną herbatę bez melisy. Uważa się również, że melisa ma łagodne działanie uspokajające ze względu na obecność aktynidyny.
Olejek eteryczny z melisy
W olejeku eterycznym melisy lekarskiej zidentyfikowano natomiast blisko 70 związków o potwierdzonej pobądź potencjalnej aktywności biologicznej do których zaliczane są przede wszystkim aldehydy monoterpenowe. Nadają one melisie charakterystyczny, lekko cytrynowy zapach. Są to cytral A (geraniol) oraz cytral B (neral), cytronelal, linalol, geraniol oraz seskwiterpeny: β-kariofilen i germakren.
Melisa jest rośliną stosowaną od wieków w celu łagodzenia napięcia, niepokoju oraz problemów z zasypianiem . Jej działanie sedatywne wiązane jest przede wszystkim ze składnikami olejku eterycznego, natomiast wyraźne działanie uspokajające i nasenne potwierdziły badania nad liofilizowanym wyciągiem wodno-alkoholowym (10%) z liści melisy. Olejek eteryczny zawiera organiczne związki chemiczne zwane terpenami, to prawdopodobnie właśnie one obniżają próg wrażliwości układu nerwowego, poza tym badania sugerują, że zawarty w melisie kwas rozmarynowy może mieć działanie przeciwlękowe wspierając dostępność kwasu gamma- masłowego (GABA) w mózgu. GABA pełni w układzie nerwowym funkcję głównego neuroprzekaźnika o działaniu hamującym , jest odpowiedzialny za uwalnianie do organizmu kortyzolu, jest także antagonistą glutaminianu, którego nadmiar powoduje pobudzenie i brak spokoju. Zachowania homeostazy na poziomie GABA-glutaminian zmniejsza wpływ stresu na organizm.
Literatura:
http://www.czytelniamedyczna.pl/6132,zioa-o-dziaaniu-uspokajajcym-i-przeciwdepresyjnym.html
MilenaPołumackanycz, MarekWesołowski, AgnieszkaViapiana„Właściwości prozdrowotne melisy lekarskiej (Melissa officinalis L.)” Farmakognozja , Tom 75 nr 12/2019
Marcin Ożarowski, Przemysław Mikołajczak, Teresa Bobkiewicz- Kozłowska , Radosław Kujawski ,Przemysław M.Mroziewicz „ Neuroaktywne związki roślin leczniczych z rodziny Lamiaceae wykazujące potencjalnie korzystne działanie w leczeniu choroby alzheimera”. Herba Polonica Vol.55 No4 2009 ,s148- 163
dr Henryk St. Różański „Zielarstwo i metody fitoterapii. O ziołach i preparatach ziołowych, dzieje fitoterapii
Danuta Tyszyńska –Kownacka ,Teresa Starek „ Zioła W polskim domu”
